Column – Om de Rillingen fan te krijen fannemiddag.
VOORWOORD – Ik was veurnimm’ns disse column te skriiven. Hij was al klaar mar, ik hew ‘m achter houden. Ik hew eerst nadocht en dan doen. Mar dat ‘doen’ doen ik nou wel. Want, ik vien dat ik hier goed genoeg over nadocht hew. Ik plaats disse column omdat, disse gedachtegang bij menig persoan voorkomme kin die deselfde hoek indrukt is. Zij hewwe allinich niet altiid de mogelikheden om ‘t dusdanig te vertalen suas ik dat kin. Ik sien dat veur myself en myn medemensch as ‘n geskenk. Dat ik hiermet ‘n andere categorie menschen teugen de skenen skop is dan su. Suas jim hieronder leze kinne is dat teugen myn skenen ók wel deen. Mar begriip my goed: Dit is gien wraak. Teugen gienien. Dit is om dúdelik te sketsen hoe men omgaat met menschen die niet meer voldoen an ‘t ‘gewoane’ maatskappelikke beeldplaatsje. Al is dit niet geheel in myn leven van toepassing, ik hew genoeg om my heen sien binnen ‘t cirquit en deel deels de ervaring. Ik verwoord hier wat menigien wellicht niet kin. Dat vien ik myn taak.
DOKKUM – Kwart over en ien en ik hew krekt ‘n half uur leden myn ortopedische skoen’n antrokken. Met ‘t noadiche geskel en geraas fan de pyne want, dat gaat stroef kin ik jim wel ségge. Wat dat an gaat suud’n je ségge dat ik inderdaad wel riip bin veur ‘n gesticht. In elk gefal…
Ik sit bij de Halve Maan op myn vaste stekkie op ’t terras bij de veurdeur an de koffie. Rechts fan mij sitte twee froulje en fan links komt der ‘n markant en seer gewaardeerd bekende dokkumer angewandeld . Ik groet ‘m en sil ‘m ‘n bakje leut anbiede mar, de man was meer gecharmeerd fan de dames (logisch. Op leeftiid mar, de gezonde herkenning is d’r nog wel). Ze knope ‘n gesprek met ‘m an. Al gauw gaat dat over syn frou die, sonder te veel privacy hierover te skenden, meer zorg en aandacht noadich hewt. ,,Nou mut ik even oplette.’’, docht ik. En ik bestelde nog ‘n koffie.
,,Jo matte swoargje foar ‘n twadde casemanager en twa swoargmentors. As ien syk is kin de oare sa in de materie dûke. Ik bin ek bewindvoerder foar myn âlders. Nou, ik bin baas en ik pak ‘t by de woartel oan mei alle professionals die ik d’r mar by belûke kin. Ze hawwe der ek wol oansprekpunten foar by de gemeente. Is ze al ienskriun foar ‘n ynstelling? Net te lang mei wachtsje, hjer. Hawwe jo al ‘n noraris foar de erfenis regele? Want sa lang as ze nog ‘ja’ en ‘nee’ sizze kin mat je d’r by wèze. Oars bist aanst ‘t bokje’’, sprak ien fan beide froulje de Dokkumer toe.
Ik docht: ,, Nou is disse man met syn frou op leeftiid en dan kin je d’r ók mar beter wat hulptroepen omheen hewwe te staan mar, dit is met mij ók gebeurd in de jaren negentig.’’ En toen was ik nog mar twintig. Ik versweeg toen ‘n broken heup omdat, ‘r toch niet naar my lústerd werd. Derover klage had gien sin want, wat hierboven sketst wurdt an opties om ‘swoarg te regelen’ was, in die tiid om mij heen allang ‘n feit. In kannen en krúken. Ik was al as onrendabele kostenpost wegdrukt út de mienskip. Enkele reis gesticht.
En nou skriif ik disse column mar, ik loop al dagen met ‘n aanvullend verhaal veur ‘t Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omzigt en Aant Jelle Soepboer rond die binnenkort ók in Den Haag om húst: ,,Aant Jelle, wilst der in de randstad even deurklinke late dat ze die ouwe bejaarden die, deur middel fan destiids bulten subsidies veur ‘t bouwen fan ‘n premie-A woaning en de ongeremde hoeveulheden kienderbijslag veur hun sugenaamde onhandelbare kienders die ze ‘noadgedwongen’ en met pyne in ‘t hart in ‘n internaat drukke mutten hewwe omdat, anders de kerk d’r wat fan von’ dat ze die ‘t pensioen afpakke mutte?’’ ,,Myn heit en mem hawwe my vroeger wol by de trep op wâlde mar, gelyk hieden ze!’’ Wie dat heden dage nog omklamt as redding is bij mij niet goed wiis.
Om de rillingen fan te krijen fannemiddag.
Harmen Poortman
